Een flits van vroeger

‘Jij hebt mij verraden!’
Koen staat briesend aan de andere kant van mijn bureau. De deur van mijn kamer is dicht en hij staat bij het raam. Met de woorden die hij uitspreekt, komen straaltjes speeksel mee naar buiten. Ik zie het spuug in een boog door de lucht vliegen en luchtbellen vormen zich rondom zijn mond. Razend staat hij daar. Zijn hoofd loopt rood aan. Hij blaast zich op, de bovenkant van zijn lichaam wordt groter en het is alsof hij splitst van zijn onderlichaam. Het verschil met 20 minuten geleden kan niet groter zijn. Toen zat ik nog aan de andere kant van de kamer, achter mijn bureau, heel tevreden en rustig te werken. Totdat mijn deur plotseling open openvloog en met een klap dicht werd gesmeten. Koen en ik doen samen een project, met ieder een eigen onderdeel. En voor mijn onderdeel had ik een leuk idee gekregen. In mijn enthousiasme was ik die ochtend bij onze baas de kamer binnen gelopen en had hem mijn idee getoond. De baas was enthousiast geweest en ik tevreden. Maar nu staat mijn collega tegen over mij buiten zinnen van woede.
Hij roept naar mij: ‘jij mag alleen samen met mij met de baas praten, ik wil het niet hebben dat jij alleen met hem overleg hebt’.
Zijn zin klinkt mij absoluut absurd in de oren klinkt. Ik verhef mijn stem:
‘Doe niet zo belachelijk. Ik praat met hem wanneer ik dat wil.’
De emoties lopen flink op, waarbij wij beiden op ons gelijk blijven en uiteindelijk stormt Koen naar buiten en slaat de deur nogmaals achter zich dicht.
Als Koen weg is zakt mijn boosheid. Ik zit achter mijn bureau en voel dat ik echt geschrokken ben. Waarom word ik hier bang van? De emoties van Koen waren zodanig groot dat het mij doet denken aan overdracht. Weggestopte emoties van vroeger die door een trigger in het hier en nu worden geactiveerd als een elastiek. De emotie die Koen toont is wel erg groot voor de situatie. Dat is een teken dat iets ouds wordt herhaald.
Een plek waar veel overdracht plaatsvindt, is bij jou op je werk, jouw taaksysteem. Er is een verticale lijn in de organisatie van boven naar beneden. De hiërarchie is de meest gevoelige lijn voor overdracht, omdat dit ons herinnert aan de verticale lijn met onze ouders. Alles wat je met jouw ouders niet rond hebt kunnen maken, komt als een beeld voor je op en dit haalt je uit het hier en nu. Als een flits van vroeger. Het lijkt alsof je in het hier en nu functioneert, maar in werkelijkheid reageer je onbewust vanuit het verleden. Dit geldt voor medewerker en leidinggevende.

In deze casus ligt het voor de hand dat Koen een ontmoeting heeft gehad met onze baas en dat hij is geschrokken toen hij van hem hoorde over mijn idee in plaats van dat ik hem dat liet weten. In plaats van enthousiasme is bij hem iets aangewakkerd van argwaan. Misschien is hij bang om buitengesloten te worden. In een reflex vecht hij met mij en eist iets van mij iets, dat voor een buitenstaander irreëel over komt. Het effect van zijn gedrag is dat ik bang van hem word. Ik voel mij geïntimideerd. Het zogenaamde verbod roept een onmacht bij mij op die te maken heeft met mijn plek als jongste in mijn gezin van herkomst. In plaats van dat te doorvoelen, zet ik mijn boosheid in. Ik richt mij op de onredelijkheid van zijn eisen. Wat onbenoemd blijft zijn onze beider behoeften. Wellicht Koen’s behoefte om anders geïnformeerd te worden en mijn behoefte dat ik vrije expressie kan hebben op mijn werk. Mijn indruk is dat dit soort ontmoetingen veelvuldig voor komen op de werkvloer en dat er nauwelijks over wordt gesproken.
Ga eens voor jezelf na. Heb jij een situatie meegemaakt waarbij de gevoelens van jezelf te groot aanvoelde voor wat er gebeurde? Ga nu eens een laag dieper: aan welke situatie van vroeger herinnert jou dit?

Mocht je hier iets over willen delen met mij, dan hoor ik graag van je.